Pokora i pycha
Człowiek będzie w stanie otworzyć swoje serce na nędzę bliźniego, gdy pozna własną nędzę, naśladując przykład Zbawiciela, który cierpiał, aby umieć współcierpieć. Tak nauczał św. Bernard z Clairvaux (1090-1153), opat cysterski, wybitny teolog i Doktor Kościoła. Św. Bernard przywołał wiele zdań z Pisma Świętego, które powinny nas zachęcać do naśladowania pokory i posłuszeństwa Chrystusa, gdyż On uniżył samego siebie, stając się posłusznym aż do śmierci – i to śmierci krzyżowej (Flp 2, 8). W okresie Wielkiego Postu temat ten jest szczególnie aktualny.
W traktacie O stopniach pokory i pychy (WAM, Kraków 1991), który powstał około 1124 roku i jest uznawany za pierwsze dzieło literackie św. Bernarda, możemy znaleźć pogląd, że pokora jest cnotą, dzięki której człowiek, poznawszy się dokładnie, widzi swą marność. Pokorny człowiek wznosi się po stopniach cnót, by z wysokości kontemplacji oglądać prawdę.