Cała mądrość pochodzi od Pana (Syr 1, 1)
Czy Jezus jest Królem Polski? „Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana” proklamowany 19 listopada 2016 r. przez władze duchowne i świeckie zawiera sformułowania podkreślające podporządkowanie się całego Narodu i Państwa Polskiego królewskiej władzy Jezusa Chrystusa. Jednak wciąż pojawiają się wątpliwości jeśli chodzi o posługiwanie się względem Pana Jezusa tytułem „Król Polski”.
W Nowym Testamencie znajduje się list, w którym Szymon Piotr, świadom zbliżającego się końca swej apostolskiej posługi wśród chrześcijan, napisał do nich z zapewnieniem o swych staraniach, aby po jego odejściu zawsze mieli sposobność przypominać sobie o głoszonej przez niego nauce. Zaznaczył, że za słuszne uważa, by pobudzić pamięć adresatów swego listu. Poprzez to pismo chciał im przypomnieć, jakie jest ich ostateczne powołanie (por. 2 P 1,12-15). List, który został włączony do kanonu Pisma Świętego, także nam przekazuje przesłanie galilejskiego rybaka, testament człowieka, którego Chrystus uczynił Skałą swego Kościoła.
Trzy fragmenty traktatu „O Trójcy Świętej” św. Augustyna
Augustyn z Hippony (354-430) to jeden z najwybitniejszych teologów Kościoła. Zainteresowania Augustyna były bardzo rozległe, stąd wśród jego ponad stu pism wyróżnia się autobiograficzne, filozoficzne, monastyczne, polemiczne, apologetyczne, dogmatyczne, moralno-pastoralne, kazania i homilie oraz listy. Wśród dzieł o charakterze dogmatycznym pierwsze miejsce zajmuje napisany w latach 399-419 traktat „O Trójcy Świętej”. Stanowi on stworzoną w oparciu o Pismo Święte i dzieła Ojców syntezę nauki o Trójcy Świętej. Dzieło to wywarło decydujący wpływ na doktrynę trynitarną Kościoła. Napotykamy w nim również rozważania poświęcone królewskiej godności Osób Boskich. W tym miejscu chciałbym pochylić się nad trzema fragmentami, w których Doktor Kościoła porusza to zagadnienie.
Proklamowany w Polsce 19 listopada 2016 r. Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana zawiera szereg wezwań wskazujących obszary naszego życia narodowego i państwowego, które uroczyście oddaliśmy pod władanie Jezusa Króla. Pierwszym wymiarem królowania Pana Jezusa wymienionym w Akcie Intronizacyjnym są nasze serca, natomiast już na drugim miejscu pojawia się wezwanie: „W naszych rodzinach – Króluj nam Chryste!”. Później zaś, stopniowo, przez parafie, szkoły i uczelnie, środki społecznej komunikacji, urzędy, miejsca pracy, służby i odpoczynku, miasta i wioski dochodzimy w końcu do pełnego uznania królewskiej władzy Chrystusa w całym Narodzie i Państwie Polskim. Już ta kolejność uświadamia nam, że droga do panowania Jezusa Króla w Polsce prowadzi przez rodzinę.
Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium uchwalona podczas Soboru Watykańskiego II (1962-1965) stwierdza, że liturgia jest szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła, a jednocześnie jest źródłem, z którego wypływa cała jego moc (por. 10). Kościół w liturgii głosi i celebruje Misterium Paschalne, przez które Chrystus wypełnił dzieło naszego zbawienia, aby wierni przeżywali je i świadczyli o nim w swoim codziennym życiu. W Misterium Paschalnym – w błogosławionej męce, zmartwychwstaniu i chwalebnym wniebowstąpieniu – Pan Jezus w szczególny sposób ukazuje ludziom swoją królewską godność. W związku z tym w liturgii możemy dostrzec wiele przejawów czci względem Jezusa Króla.
„Królestwo moje nie jest z tego świata” – odpowiedział Pan Jezus na postawione przez rzymskiego namiestnika Poncjusza Piłata pytanie: „Czy Ty jesteś Królem żydowskim?” (J 18, 33.36). Odpowiedź ta skłania chrześcijan do zastanowienia, zwłaszcza że Królestwo jest głównym tematem nauczania Pana Jezusa. Jednocześnie warto zaznaczyć, że przywołane zdanie znalazło się w tekście „Modlitwy do Jezusa Chrystusa naszego Króla i Pana” opublikowanej wraz listem Konferencji Episkopatu Polski z dnia 5 października 2016 r. o przygotowaniach do proklamacji „Jubileuszowego Aktu Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana”. Wobec rangi tego Aktu i związanej z nim modlitwy nie sposób nie zastanawiać się nad znaczeniem słów Zbawiciela. Myślało o nich już wielu mistrzów teologii, a wśród nich również św. Tomasz z Akwinu (1225–1274), który swoją interpretację zawarł w Komentarzu do Ewangelii Jana (Antyk, Kęty 2002).
Pismo Święte wielokrotnie przekazuje nam naukę o istnieniu i działaniu w świecie złego ducha. Jest on przeciwnikiem Boga i wrogiem Jego stworzeń. Jest podstępny jak wąż i drapieżny jak lew, budzi grozę niczym smok, ale potrafi przybierać postać anioła światłości. To przez niego śmierć weszła na świat i to w jego mocy znajdują się wszystkie królestwa ziemi. A jednak nastał kres jego panowania. Bóg bowiem tak umiłował świat, że zesłał swojego Syna, aby wybawił naród kroczący w ciemności, a strąciwszy z tronu mrocznego władcę, sam objął królestwo, któremu nie będzie końca.
Bogurodzica, dziewica, Bogiem sławiena Maryja!
Twego syna, Gospodzina, Matko zwolena Maryja,
Zyszczy nam, spuści nam. Kyrie elejson.
Słowa tej średniowiecznej pieśni polskiego rycerstwa znane są każdemu Polakowi. Bogurodzica stała się jedną z naszych najważniejszych pieśni narodowych i pełniła rolę nieoficjalnego hymnu Polski. Czy trzeba większych dowódów na to, jak bardzo Polacy ukochali Maryję? Matka Boża okazała nam w w ciągu wieków wiele dowódów wzajemności, dlatego w Jubileuszowym Akcie Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana nie mogło zabraknąć naszego dziękczynienia za macierzyńską i królewską obecność Maryi w naszych dziejach.
Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana ściśle wiąże się z prawdą o Bożym Miłosierdziu. Proklamacja Aktu w 2016 r. dokonała się w trakcie Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia. W samej treści Aktu pojawiają się również nawiązania do tego tematu. Jedna z aklamacji brzmi: „Za Twoje wielkie Miłosierdzie okazywane nam stale – Chryste nasz Królu, dziękujemy!” W innym miejscu Aktu mowa jest o zawierzeniu Miłosierdziu Chrystusa Króla wszystkiego, co Polskę stanowi, a szczególnie tych członków Narodu, którzy nie podążają Jego drogami. Akt wyraża również skruchę za nasze winy, zwłaszcza za odwracanie się od wiary świętej, za brak miłości względem Pana Jezusa i bliźnich, za narodowe grzechy społeczne, za wszelkie wady, nałogi i zniewolenia. Dostrzegając w akcie intronizacyjnym nawiązania do Bożego Miłosierdzia, warto rozważyć ten temat w kontekście prawdy o Królestwie Bożym na przykładzie przypowieści Pana Jezusa o królu i nielitościwym dłużniku. Obrazuje ona bowiem słowa Pana Jezusa, które zanotowała w swoim „Dzienniczku” św. s. Faustyna Kowalska: „nim przyjdę jako Sędzia sprawiedliwy, przychodzę wpierw jako Król miłosierdzia” (83).
Nowy Testament stosuje wobec Jezusa z Nazaretu wiele różnych określeń, takich jak Syn Człowieczy, Syn Dawida, Syn Boży, Pan, Zbawiciel, Mistrz, Nauczyciel, Rabbi, Prorok, Arcykapłan, Apostoł, Pasterz, Chrystus, czyli Mesjasz, oraz Król. Każdy z tych tytułów wyraża bardzo ważne prawdy teologiczne, odkrywając przed nami jakiś aspekt misterium życia i działalności Jezusa. W kontekście Dzieła Intronizacji i proklamowanego w Polsce Jubileuszowego Aktu Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana szczególną uwagę zwracamy na Jego królewską godność. Zobaczmy zatem, co o Jezusie Królu mówi nam Nowy Testament.