Kapłańska służba Królestwu Bożemu

„Chrześcijańskie powołanie, w każdej formie, jest darem mającym służyć budowie Kościoła, wzrastaniu Królestwa Bożego w świecie. To wszystko, co mówimy o każdym powołaniu chrześcijańskim, znajduje szczególne urzeczywistnienie w powołaniu kapłańskim”. Słowa te pochodzą z Posynodalnej adhortacji apostolskiej „Pastores dabo vobis” (35), w której św. Jan Paweł II pochylił się nad tematem formacji kapłanów we współczesnym świecie. Również inne dokumenty przedstawiające naukę Kościoła o kapłaństwie podkreślają, że to właśnie w perspektywie Królestwa Bożego należy odczytywać znaczenie tego sakramentu. Właśnie dlatego spośród szeregu ważnych kwestii wiążących się z sakramentem święceń chciałbym zwrócić uwagę na ten szczególny wymiar kapłaństwa, jakim jest służba Królestwu Bożemu.

W pierwszej kolejności podkreślić należy szczególny sposób realizowania w życiu kapłańskim trzech funkcji Chrystusa (tria munera Christi): prorockiej, kapłańskiej i królewskiej. Wypełnianie tych funkcji jest powołaniem wszystkich wiernych, jednak kapłani realizują je w sposób wyjątkowy, pełniąc posłannictwo nauczycielskie, uświęcające i pasterskie. Już na samym początku Dekretu o posłudze i życiu kapłanów „Presbyterorum ordinis” Sobór Watykański II (1962-1965) podkreślił rolę kapłaństwa w następujący sposób: „Prezbiterzy bowiem przez święcenia i misję, otrzymywaną od biskupów, zostają wyniesieni do służenia Chrystusowi Nauczycielowi, Kapłanowi i Królowi, uczestnicząc w Jego posłudze, dzięki której Kościół, tutaj na ziemi, nieustannie rośnie jako Lud Boży, Ciało Chrystusa i Świątynia Ducha Świętego” (DP 1). Sobór naucza ponadto, że w Kościele „wszyscy wierni stają się świętym i królewskim kapłaństwem, składają Bogu duchowe ofiary przez Jezusa Chrystusa i głoszą wspaniałe dzieła Tego, który ich wezwał z ciemności do przedziwnego swojego światła” (DP 2). Dlatego również kapłani „ze wszystkimi wiernymi są uczniami Pana, uczestnikami Jego Królestwa dzięki łasce powołującego Boga” (DP 9). W kontekście podkreślonej powyżej równości wszystkich wiernych Kościół naucza jednak o wyjątkowej roli kapłaństwa urzędowego wobec powszechnego kapłaństwa wszystkich wiernych (por. PDV 17).

Kwestia potrójnej funkcji w wyrazistej formie powraca w Posynodalnej adhortacji apostolskiej „Pastores gregis”, w której św. Jan Paweł II naucza o roli biskupa jako sługi Ewangelii Jezusa Chrystusa. W dokumencie tym papież stwierdza, że „cała posługa pasterska może być postrzegana jako wyrażająca się w potrójnej funkcji nauczania, uświęcania i prowadzenia. Widzimy tutaj odzwierciedlenie potrójnego wymiaru służby i posłannictwa Chrystusa. W rzeczywistości my sami jako chrześcijanie, a w sposób jakościowo nowy jako kapłani, uczestniczymy w misji naszego Nauczyciela, który jest Prorokiem, Kapłanem i Królem, i jesteśmy powołani, aby złożyć Mu szczególne świadectwo w Kościele i wobec świata” (PG 9). Papież dodaje też, że w tej potrójnej funkcji (triplex munus) ma źródło władza pasterska przyjmowana podczas święceń biskupich, a wyraża się ona w uświęcaniu, nauczaniu i kierowaniu Ludem Bożym.

Podobnie w adhortacji „Pastores dabo vobis” w odniesieniu do prezbiterów czytamy: „Duch Święty dany w sakramencie kapłaństwa jest źródłem świętości i wezwaniem do uświęcenia nie tylko dlatego, że upodabnia kapłana do Chrystusa Głowy i Pasterza Kościoła i powierza mu misję prorocką, kapłańską i królewską do spełnienia w imieniu i w zastępstwie Chrystusa, lecz także dlatego, że ożywia jego codzienną egzystencję, wzbogacając ją darami i wymaganiami, zaletami i natchnieniami, które składają się na miłość pasterską” (PDV 27).

Wypełnianie w życiu kapłańskim potrójnej funkcji Chrystusa wiąże się w praktyce z szeregiem zadań realizowanych na rzecz Kościoła, które ogólnie można nazwać służbą Królestwu Bożemu. W tym kontekście św. Jan Paweł II stwierdza, że powołanie kapłańskie „jest szczególnym świadectwem prymatu być nad mieć, jest uznaniem sensu życia jako wolnego i odpowiedzialnego daru z siebie dla innych, jako gotowość oddania się na całkowitą służbę Ewangelii i Królestwa Bożego” (PDV 8).

Jednym z zadań stawianych kapłanom w Kościele jest posługa słowa: „Kapłan jest przede wszystkim szafarzem Słowa Bożego, jest konsekrowany i posłany, by głosić wszystkim Ewangelię o Królestwie, wzywając każdego człowieka do posłuszeństwa wiary i prowadząc wierzących ku coraz głębszemu poznaniu i uczestniczeniu w tajemnicy Boga, objawionej i przekazanej nam w Chrystusie” (PDV 26). Papież dodaje, że kapłan powinien odczytywać Słowo Boże z uwzględnieniem aspektów językowych i egzegetycznych. Nie może też zaniedbać lektury duchowej, „z sercem uległym i rozmodlonym”, ponieważ to pozwala Słowu dogłębnie przenikać jego myśli i uczucia. Kapłan powinien być pierwszym wierzącym w Słowo, a wobec Ludu stawać nie jako pan, lecz jako sługa Słowa.

Następnym zagadnieniem, na które zwraca uwagę Papież Polak w kontekście Królestwa Bożego jest wezwanie kapłanów do praktykowania ewangelicznego ubóstwa, które powinno wyrażać się w podporządkowaniu „wszystkich dóbr najwyższemu Dobru Boga i Jego Królestwa” (PDV 30). W tej perspektywie praktykowanie ubóstwa nie będzie zwykłą pogardą dla dóbr materialnych, lecz radosnym wyrzeczeniem. Ze względu na troskę o najsłabszych kapłani „winni być zdolni do dawania świadectwa ubóstwu życiem prostym i surowym, będąc już przyzwyczajeni do hojnego rezygnowania z rzeczy zbytecznych” (PDV 30).

Zagadnienie służby Królestwu Bożemu w życiu kapłańskim pojawia się również w związku z celibatem. Wynika to nauki Pana Jezusa o dokonywanym przez niektórych ludzi wyborze bezżenności ze względu na Królestwo niebieskie (por. Mt 19, 12). Przykładem mogą być słowa z Dekretu o posłudze i życiu prezbiterów: „Doskonała i dozgonna powściągliwość, zalecana przez Chrystusa Pana ze względu na Królestwo niebieskie, a w ciągu wieków, jak również i w naszych czasach, przez wielu chrześcijan chętnie przyjęta i chwalebnie zachowywana, była zawsze uważana przez Kościół za rzecz wielkiej wagi, szczególnie dla życia kapłańskiego” (DP 16). Dekret ten dodaje, że dzięki celibatowi kapłani „sprawniej służą Jego Królestwu i dziełu nadprzyrodzonego odrodzenia” (DP 16).

Na podstawie przywołanych powyżej dokumentów Urzędu Nauczycielskiego Kościoła widać wyraźnie, że sakrament kapłaństwa ma służyć wzrastaniu Królestwa Bożego w świecie. Wynika to z powołania wszystkich wiernych do realizowania potrójnej misji Chrystusa – Proroka, Kapłana i Króla – który zapoczątkował na ziemi Boże Królestwo. Cała posługa kapłańska ma być jednak szczególnym oddaniem się na całkowitą służbę Królestwu Bożemu, co Magisterium dosłownie ukazuje na przykładzie głoszenia Ewangelii o Królestwie, podporządkowaniem Królestwu dóbr materialnych i celibatem ze względu na Królestwo. Módlmy się gorliwie, aby Bóg wzbudził jak najwięcej tych, którzy w piękny i szlachetny sposób będą realizować to niezwykłe zadanie.

Piotr Pikuła