Rodzinnie na Szlaku Papieskim
Czas wakacyjnych urlopów to wspaniała okazja do kontemplowania majestatu Boga pozwalającego się poznać w pięknie stworzenia. Przestrzenią, która w wyjątkowy sposób pozwala dostrzec wielkość Stwórcy, są góry. Doświadczał tego w swoim życiu Karol Wojtyła – św. Jan Paweł II, który od wczesnej młodości wiele czasu spędził w górach. Wędrował po nich także jako duszpasterz prowadzący ludzi do Boga. Szlaki, którymi niegdyś wspólnie z nimi chodził, dziś przypominają osobę Papieża Polaka, a przemierzanie ich może okazać się bardzo dobrym pomysłem na rodzinne wakacje.
Szlaki Papieskie
Pamięć o górskich wędrówkach św. Jana Pawła II podtrzymuje Fundacja Szlaki Papieskie, która działa w Krakowie od 2003 roku. Zajmuje się ona gromadzeniem dokumentacji i opisów wędrówek ks. Karola Wojtyły oraz wytyczaniem na tej podstawie tras turystycznych. Fundacja współpracuje też z instytucjami samorządowymi i kościelnymi na obszarze całej Polski, by propagować pamięć o Papieżu Polaku i jego nauczaniu. Mottem Fundacji jest prośba św. Jana Pawła II wyrażona 8 czerwca 1979 roku w Nowym Targu: „Pilnujcie mi tych szlaków”. Spełniając tę prośbę, Fundacja troszczy się także o odpowiednie oznaczenia szlaków, by miłośnicy górskich wędrówek mogli się łatwo zorientować, kiedy wkraczają na ścieżki, które niegdyś przemierzał nasz wielki Rodak. Łatwym do rozpoznania oznaczeniem Szlaków Papieskich jest umieszczony na niebieskim kwadratowym polu żółty trójkąt zwieńczony krzyżem.
Nazwy górskich szlaków odpowiadają nazwom poszczególnych pasm, np. Szlak Papieski w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej (Podkrakowski). Znaleźć je można w Tatrach, w Gorcach, w Beskidzie Wyspowym, w Beskidzie Żywieckim, w Beskidzie Niskim, w Beskidzie Sądeckim, w Beskidzie Małym, w Beskidzie Makowskim, w Beskidzie Śląskim, na Podhalu, na Orawie, w Pieninach, w Górach Świętokrzyskich, w Bieszczadach i w Sudetach.
Więcej informacji na temat Szlaków Papieskich znajduje się w publikacjach i przewodnikach Urszuli J. Własiuk oraz na stronie internetowej fundacji: www.szlakipapieskie.pl. Mapy Szlaków Papieskich w wersji elektronicznej zamieszczone zostały na stronie internetowej www.szlak.info w zakładce „Szlaki”. Idąc w góry, dobrze jest mieć jednak ze sobą mapę turystyczną, a mapy Szlaków Papieskich będą mogły wówczas służyć jako pomoc w odnalezieniu tras, którymi wędrował ks. Karol Wojtyła. Choć warto też dodać, że niektóre mapy turystyczne podają informację, że dana trasa jest właśnie Szlakiem Papieskim.
Pierwsze kroki na szlaku
Wycieczkę Szlakiem Papieskim z rodziną warto wcześniej dobrze zaplanować. Jeśli ktoś dopiero rozpoczyna swoją przygodę z wędrowaniem, to może najpierw lepiej będzie zacząć od krótszych i mniej wymagających odcinków, żeby stopniowo budować kondycję i zdobywać doświadczenie. Zbyt wysoko postawiona poprzeczka – zwłaszcza w przypadku dzieci – może zakończyć się rozczarowaniem i zniechęceniem. Dlatego w pierwszej kolejności trzeba ocenić trudność poszczególnych tras i możliwości uczestników, szczególnie tych najsłabszych. Pomoże w tym zapoznanie się z mapą i sprawdzenie długości odcinków, które trzeba będzie przejść, oraz wysokości szczytów, które trzeba będzie zdobyć. Podane na mapach czasy przejść są pewną podpowiedzią, jednak, w zależności od indywidualnych czynników, mogą się skrócić lub wydłużyć.
Podczas wyprawy ważny jest odpowiedni strój i ekwipunek – dopasowany do pory roku i typowych dla niej warunków pogodowych. Na pewno trzeba pomyśleć o wygodnym obuwiu. W plecaku warto mieć też cieplejszą i nieprzemakalną odzież – nawet latem. Pogoda lubi płatać figle, a gdy idziemy na dłuższy wypad w góry, trzeba się liczyć ze zmiennością aury.
Lista rzeczy, które warto zabrać: woda, jedzenie, apteczka, czapka, coś przeciw kleszczom i komarom, mapa turystyczna, kompas, scyzoryk, latarka, dodatkowa odzież. Przydać się również mogą podstawowe środki higieny osobistej – szczególnie, gdy w drużynie są małe dzieci. W wędrowaniu z maluchami pomocne może być też nosidełko turystyczne.
Rodzinne wędrowanie Szlakami Papieskimi proponuję rozpocząć symbolicznie w Wadowicach, rodzinnej miejscowości Karola Wojtyły, a następnie przejechać do Tarnawy Górnej i pójść na Groń Jana Pawła II (890 m. n.p.m.). Wejście na szczyt, według czasu podanego na mapie turystycznej, może zająć około dwie i pół godziny. Na górze znajduje się przytulne schronisko PTTK Pod Leskowcem, w którym można odpocząć i pokrzepić się posiłkiem. W pobliżu jest też kaplica Matki Bożej Królowej Gór wzniesiona jako dar dla Ojca Świętego z okazji jego 75. urodzin. Tu z kolei warto poszukać wyciszenia i umocnienia dla duszy.
Mistyka gór
Autor Księgi Mądrości napisał, że „z wielkości i piękna stworzeń poznaje się przez podobieństwo ich Stwórcę” (13, 5). Z całą pewnością słowa te dotyczą również gór. W historii zbawienia odegrały one bardzo ważną rolę jako miejsca objawienia się mocy i miłości Boga, od góry Ararat poczynając, przez górę Moria, Synaj, Nebo, Karmel, Syjon, aż po Tabor, Golgotę i Górę Oliwną. Podobną rolę mogą one odegrać także w życiu każdego współczesnego człowieka, który podczas górskiej wędrówki zechce otworzyć swoje serce i zwrócić się ku Bogu.
Przemierzanie w rodzinnym gronie Szlaków Papieskich warto zorganizować w taki sposób, by wygospodarować czas na zapoznanie się z krótkim fragmentem nauczania Ojca Świętego, rozmyślanie nad nim i wzajemne dzielenie się swoimi refleksjami. Może mieć to miejsce podczas odpoczynku, w sprzyjających okolicznościach, tak by warunki zewnętrzne umożliwiały skupienie się na słowach Papieża. Przed wycieczką warto znaleźć – na przykład z pomocą Internetu – jedno z przemówień papieskich, wydrukować wybrany fragment, zabrać go ze sobą i odczytać go w odpowiednim momencie. Może też temu towarzyszyć wspólna rodzinna modlitwa. Ponadto podczas wielogodzinnego marszu łatwo znaleźć czas na odmówienie Różańca – ulubionej modlitwy Jana Pawła II.
Od wieków wiadomo, że słowa uczą, natomiast przykłady pociągają. Wobec tego cenne będzie też przypomnienie – zwłaszcza młodszym uczestnikom wyprawy – najważniejszych wydarzeń z życia Papieża Polaka. Starszym dzieciom można przybliżyć je w formie pytań i odpowiedzi. W miarę możliwości, z pomocą przewodników i tablic informacyjnych lub pamiątkowych, warto też dowiedzieć się, w jaki sposób dany szlak wiąże się z osobą Papieża. Przykład jego oddanego Bogu życia z pewnością ułatwi przyjęcie jego nauczania.
Spędzanie razem czasu jest najlepszą formą umacniania relacji międzyludzkich. Szczególnie ważne jest to w przypadku relacji małżeńskich i rodzinnych. Okres wakacji i letnich urlopów warto spędzić razem, tak by rekreacja – z języka łacińskiego „odtworzenie” – objęła nie tylko własne zasoby fizyczne, psychiczne i duchowe, ale by ogarnęła także nasze więzi. Niejednokrotnie są one osłabione na skutek braku czasu wynikającego z codziennych obowiązków. Zatem i one wymagają rekreacji – odtworzenia. Wspólne wędrowanie Szlakami Papieskimi może w tym bardzo pomóc, zwłaszcza gdy przez swoje nauczanie duchowo towarzyszyć w tym będzie św. Jan Paweł II – Papież Rodzin.
Piotr Pikuła