Cała mądrość pochodzi od Pana (Syr 1, 1)
Rozpoczynający się okres Wielkiego Postu powinien być dla nas czasem pokuty i nawrócenia. Jubileuszowy Akt Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana, którego proklamacja dokonała się 19 listopada 2016 r. w Krakowie, wskazuje nam kilka obszarów życia, którym powinniśmy przyjrzeć się uważniej i zastanowić się, komu są podporządkowane. Czy w naszym życiu króluje grzech, czy Jezus Chrystus?
Chyba każdy chrześcijanin w pewnym momencie swojego życia zaczyna zdawać sobie sprawę, że znajduje się na polu bitwy, gdzie toczy się zaciekły bój o ludzkie serca. I chociaż przychodzi nam zmagać się z ludźmi, to wciąż musimy pamiętać o słowach św. Pawła, który nauczał, że tak naprawdę nie toczymy walki przeciw krwi i ciału, ale przeciw Zwierzchnościom, przeciw Władzom, przeciw rządcom świata tych ciemności, przeciw pierwiastkom duchowym zła (Ef 6, 12). W konfrontacji z Lucyferem nasze ludzkie siły są zbyt wątłe, ale aniołowie, których siła i potęga jest większa (2 P 2, 11), są naszymi potężnymi sojusznikami.
Istnienie aniołów jest prawdą wiary, którą jednogłośnie przekazuje Pismo Święte i Tradycja Kościoła. Aniołowie to czysto duchowe stworzenia posiadające rozum i wolę. Są istotami osobowymi i nieśmiertelnymi, doskonalszymi od pozostałych stworzeń Boga (KKK 330). Nie wdając się w rozważania teoretyczne, nadmienić należy, iż w Katechizmie da się zauważyć dwie funkcje aniołów, którzy kontemplują oblicze Boga i opiekują się ludźmi.
„Ewangelia to żyjący, zmartwychwstały Jezus Chrystus” – stwierdził ks. prof. Stanisław Dyk w książce zatytułowanej Nowa ewangelizacja. Konkretne wezwanie! (Gubin 2015). „W Nim też urzeczywistnia się królestwo Boże. Dlatego też Jezus nie tylko głosi, lecz w swojej osobie także uobecnia królestwo Boże” (s. 21).
Na naszej liście znajduje się kolejna pozycja opublikowana przez Wydawnictwo Przystanek Jezus w ramach Serii Nowej Ewangelizacji. Jej autorem jest pracownik naukowo-dydaktyczny w Katedrze Homiletyki na Wydziale Teologii KUL, od 2002 r. redaktor naczelny „Przeglądu Homiletycznego”. W porównaniu do innych książek z tej serii, a mam tu na myśli Parafio, obudź się!, Narzędzia do odbudowy, Przewodnik parafialny po nowej ewangelizacji i Wzrastanie Kościoła, książka ks. Dyka wydaje się bardzo teoretyczna. Nie jest zbiorem 75 praktycznych sposobów na lepszą parafię, w którym autor prezentuje swoje dotychczasowe osobiste doświadczenia na polu nowej ewangelizacji. Jest natomiast przystępnie napisanym opracowaniem teologicznym, z którego wyłaniają się ogólne postulaty do samodzielnego twórczego zastosowania. Spośród wielu bardzo ważnych tematów poruszonych w książce chciałbym skupić się tutaj na sprawie głoszenia kerygmatu. Kerygmat jest orędziem o Bożym królestwie, a ten, kto je głosi, jest jak starożytny herold (keryks), który biegł przed powozem króla i ogłaszał jego nadejście.
Spotkaniu osób zawsze towarzyszą jakieś okoliczności. Czas i miejsce kształtują na jego charakter. Jedno z przysłów Syracydesa skłoniło mnie do zastanowienia się nad wpływem czasu na spotkanie zachodzące między małżonkami. Mędrzec stwierdza: Przyjaciel i towarzysz spotykają się w chwili stosownej, a częściej niż obaj – żona z mężem (Syr 40, 23). W cytowanym zdaniu możemy wyodrębnić dwa główne zagadnienia. Pierwsze z nich dotyczy relacji między przyjaźnią a małżeństwem. Drugie dotyczy zależności zachodzących między czasem a spotkaniami. Główna myśl wskazuje jednak na przewagę małżeństwa w stosunku do przyjaźni.
Był zimny, wietrzny wieczór. Mały Krzyś siedział na łóżku w swoim pokoju. Lubił patrzeć na gwiazdy, które ozdabiały ciemne niebo. Tym razem jednak nawet ich widok nie poprawił mu humoru. Mama chłopca szybko zauważyła smutek na twarzy synka.
– Wyglądasz na zmartwionego. Co się stało, kochanie? – zapytała.
– Ach, starałem się dziś zrobić coś wyjątkowego i chyba nic mi nie wyszło. – westchnął Krzyś.
– Starałeś się, to już bardzo dużo. – odpowiedziała mama.
– Rano włożyłem tacie rysunek do teczki na dokumenty i tego nie zauważył. W przedszkolu z Filipkiem posprzątałem półkę z książkami, a pani pochwaliła tylko kolegę. Chyba nikt mnie nie zauważa.
Pojednanie Kościołów chrześcijańskich znalazło się w kręgu spraw poruszonych na Soborze Watykańskim II. Od czasu zakończenia Soboru uczyniono już bardzo wiele w tym kierunku i, mimo mijających lat, w wysiłkach tych Kościół nie ustaje, zachęcany i wspierany żarliwą modlitwą Jezusa: aby stanowili jedno (J 17, 21). Życie w duchu ekumenii nie jest dzisiaj dla katolika kwestią alternatywy, ale jest obowiązkiem, który powinien wyrażać się szczególnie w umiłowaniu prawdy, ponieważ umiłowanie prawdy, jak pisze Jan Paweł II, jest najgłębszym wymiarem autentycznego dążenia do pełnej komunii między chrześcijanami (US 36). Temu aspektowi życia w duchu ekumenii – umiłowaniu prawdy – warto poświęcić więcej uwagi.
Ekumenizm to ruch zmierzający w kierunku pojednania Kościołów chrześcijańskich, który wymaga zaangażowania całego Kościoła. Ojcowie soborowi wyrazili to w Dekrecie o ekumenizmie Unitatis redintegratio w następujących słowach: Odnowienie jedności powinno być przedmiotem troski całego Kościoła, zarówno wiernych, jak i pasterzy, każdego wedle jego własnych sił, tak w codziennym życiu chrześcijańskim, jak w badaniach teologicznych i historycznych (DE 5). Codzienne życie chrześcijańskie przeniknięte duchem ekumenii wymaga przedstawienia konkretnych zasad, którymi powinni kierować się wierni i ich pasterze.
Chryste, Królu Męczenników,
Któryś za nas cierpiał rany,
Po unickiej chodząc ziemi
Przez Moskali skatowany,
Mówisz, jak byś był tutejszy
I podlaską masz sukmanę,
Popu w cerkwi się nie kłaniasz,
A to srogo jest karane.
Za krzyżową w poście drogę,
Za śpiewanie gorzkich żali
Nahajkami Cię kozacy
Zgodnie z prawem wysmagali
I kazali nieść ogromny
Krzyż z pradawnej miedzy ścięty.
Niegdyś go pół wsi wznosiło,
Ty go niesiesz sam w pół zgięty.
Nieść go będziesz lat trzydzieści,
Aż Ci doń przyrosną dłonie,
Byś go uniósł na niebiosa
I przy swym postawił tronie.
Stamtąd będzie głosił światu,
Że zbawienie jest w tym znaku.
Chryste, Królu Męczenników,
Daj zwycięstwo dla Polaków.
(PP)
Św. Teresa z Avili, zwana też Teresą od Jezusa, szesnastowieczna Karmelitanka Bosa i Doktor Kościoła, w dziele zatytułowanym „Twierdza wewnętrzna” wielokrotnie określa Boga mianem Króla. W kontekście Jubileuszowego Aktu Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana, który proklamowany był 19 listopada 2016 roku w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w krakowskich Łagiewnikach, spojrzenie na prawdę o królowaniu Boga z perspektywy duchowości chrześcijańskiej może przyczynić się do pogłębienia znaczenia tego wydarzenia.
Już w pierwszym rozdziale swoich rozważań, pisząc o piękności i godności duszy ludzkiej, św. Teresa mówi o Bogu jako Królu. Nie wiedząc, jak wyjaśnić siostrom zakonnym „pewne wątpliwości, jakie mają w rzeczach modlitwy”, na klęczkach błagała Pana o podpowiedź. Wówczas pojawiła się w jej głowie następująca myśl: „Przedstawiła mi się dusza nasza jako twierdza cała z jednego diamentu albo na wskroś przejrzystego kryształu, podzielona na wiele rozmaitych komnat, podobnie jak i w niebie mieszkań jest wiele. Bo w istocie, siostry, jeśli dobrze rzecz zważymy, dusza sprawiedliwego nie jest niczym innym jak prawdziwym rajem, w którym, jak Pan mówi, z radością przebywa. Jakież bowiem, powiedzcie same, musi być to mieszkanie, w którym Król tak potężny, tak mądry, tak przeczysty, tak dobra wszelkiego pełny, rozkosz dla siebie znajduje?” („Twierdza wewnętrzna”, Poznań 2000, s. 33).
Po zesłaniu Ducha Świętego Piotr Apostoł zwrócił się do ludu z dobrą nowiną o zmartwychwstaniu w następujących słowach: „Jezusa Nazarejczyka, Męża, którego posłannictwo Bóg potwierdził wam niezwykłymi czynami, cudami i znakami, jakich Bóg przez Niego dokonał wśród was, o czym sami wiecie, tego Męża, który z woli postanowienia i przewidzenia Bożego został wydany, przybiliście rękami bezbożnych do krzyża i zabiliście. Lecz Bóg wskrzesił Go, zerwawszy więzy śmierci, gdyż niemożliwe było, aby ona panowała nad Nim” (Dz 2, 22-24). Niezwykłe czyny, cuda i znaki są według Apostoła Bożym potwierdzeniem posłannictwa Jezusa. Książka „Śledztwo w sprawie cudów” pokazuje, że cuda dzieją się także w naszych czasach, co może pomóc współczesnym zbliżyć się do Boga.
