Cała mądrość pochodzi od Pana (Syr 1, 1)
Każdy chrześcijanin powołany jest do świadczenia życiem i słowem o Chrystusie. Zadanie to będzie można wykonać skutecznie jedynie wówczas, gdy każdy z nas nawiąże z Nim osobistą więź i będzie trwał w przyjaźni z Panem.
Tytuły św. Pawła w Listach Pasterskich w analizie semantycznej
Rok Świętego Pawła obchodzony obecnie w Kościele stwarza okazję do pogłębiania wiedzy o Apostole Narodów. Już sam ów tytuł Szawła z Tarsu, Apostoł Narodów, stanowi bodziec do prowadzenia wnikliwych badań. W związku z tym postanowiłem pochylić się nad zagadnieniem tytułów św. Pawła. Ponieważ jednak Corpus Paulinum jest dość obszernym materiałem źródłowym, postanowiłem zawęzić krąg poszukiwań do trzech pism nowotestamentalnych: Pierwszego i Drugiego Listu do Tymoteusza oraz Listu do Tytusa. Pisma te ze względu na swój charakter znane są pod wspólną nazwą Listów Pasterskich…
Św. Mateusz Ewangelista odnotował w pewnym miejscu, że tłumy słuchające Pana Jezusa zdumiewały się Jego nauką. Dodał też, z czego wynikało to zdumienie: „Uczył ich bowiem jak ten, który ma władzę, a nie jak ich uczeni w Piśmie” (Mt 7, 29). Nowy Testament w wielu fragmentach podkreśla niezwykłą władzę Pana Jezusa. Jednym z nich jest opis uzdrowienia paralityka. Zanim jednak Jezus nakazał mu wstać z noszy, odpuścił mu grzechy. Ponieważ czasami również nas w wyniku popełnianych grzechów dopada paraliż, oczywiście bardziej duchowy niż fizyczny, warto uważniej przyjrzeć się sprawie tej władzy, która i nam może pomóc podnieść się i wrócić do domu.
W tym roku obchodzimy 50. rocznicę ogłoszenia przez papieża bł. Pawła VI Encykliki Humanae vitae poświęconej zasadom moralnym w dziedzinie przekazywania życia ludzkiego. Prezentując nauczanie Kościoła w tym zakresie, papież wskazał kilka kryteriów odpowiedzialnego rodzicielstwa, takich jak znajomość i poszanowanie praw biologicznych, które są częścią osoby ludzkiej oraz uwzględnianie warunków fizycznych, psychicznych, ekonomicznych i społecznych podczas podejmowania decyzji o poczęciu potomstwa. Wśród tych wskazań znalazło się też wezwanie do opanowania przez rozum i wolę wrodzonych popędów i namiętności (HV 10). Z kolei panowanie nad sobą wymaga podjęcia duchowego treningu, jakim jest asceza.
Dekalog stanowi zbiór praw regulujących stosunek człowieka wierzącego do Boga i bliźniego. Po omówieniu pierwszej tablicy, czyli przykazań odnoszących się do Boga, nadszedł czas na drugą tablicę, która porządkuje relacje międzyludzkie. Czwartym przykazaniem, a jednocześnie pierwszym na drugiej tablicy jest to, które domaga się okazywania szacunku rodzicom: „Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie” (Wj 20, 12). Nie może ujść naszej uwadze fakt, że w Dekalogu pierwszymi osobami po Bogu są właśnie rodzice. Nie powinno wobec tego nikogo dziwić, że kwestie wiążące się z tym przykazaniem często pojawiają się na kartach Pisma Świętego. Pochylmy się zatem przynajmniej nad niektórymi z nich.
Podczas pracy nad książką „Wierny ojców wierze. Paweł Pikuła z Derła wobec martyrologii unitów podlaskich” (Unitas, Siedlce 2015) zwróciło moją uwagę przechowywane w Archiwum Braci Albertynów w Krakowie „Sprawozdanie” napisane przez br. Mariana Onufrego Bucniewicza. W latach 1897-1904 odbył on czternaście wypraw misyjnych, podczas których umacniał w wierze prześladowanych przez carską Rosję katolików obrządku wschodniego. Spisane przez niego wspomnienia stanowią bezcenne dopełnienie informacji o dziejach męczeństwa podlaskich unitów.
Dzień święty zajmuje bardzo ważne miejsce w życiu i nauce Kościoła. Szczególną uwagę zwrócił na ten temat św. Jan Paweł II w Liście Apostolskim Dies Domini o świętowaniu niedzieli. Na treść tego dokumentu powołał się Komitet Inicjatywy Ustawodawczej Ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele, zamieszczając go w wersji elektronicznej na prowadzonej przez NSZZ Solidarność stronie internetowej (www.wolnaniedziela.pl).
Stefan Żeromski w utworze „Wiatr od morza” rozdział opisujący zwycięską dla Polaków bitwę z Krzyżakami pod Świeciem z 1462 r. zakończył następującymi słowami: „Dopadł konia brat Iwo i pognał, co koń skoczy, ku Wiśle. Zwiastował radosną nowinę przysiółkom, gburskim strzechom i dworom. Mijając lasy, doliny i pola, ciszą jesieni zasłane, ze łzami uniesienia szczęśliwy Pomorzanin śpiewał pean radosny pustkowiom: Vexilla Regis prodeunt, Fulget Crucis mysterium, Quo carne carnis Conditor Suspensus est patibulo, Quo vulneratus insuper Mucrone diro lanceat, Ut nos lavaret crimine Manavit unda sanguine… Żegnał się znakiem wyzwolin naród kaszubski i z czoła znój niewoli ocierał. Zawrzał od radości głębokiej Gdańsk wyswobodzony z ucisku. Rozwarł na ścieżaj swe bramy wysokie na powitanie króla polskiego, króla wolnych ludów polskiej korony”.
Pismo Święte wielokrotnie podkreśla, że imię Boga jest święte. Przoduje w tym Księga Psalmów, gdzie znaleźć można cały szereg wezwań do wysławiania imienia Boga. Spotykamy tam również indywidualne i wspólnotowe tego przejawy: Chcę Cię wywyższać, Boże mój, Królu, i błogosławić imię Twe na zawsze i na wieki. Każdego dnia będę Cię błogosławił i na wieki wysławiał Twe imię (Ps 145, 1-2), lub: Sprawiedliwi, weselcie się w Panu i wysławiajcie Jego święte imię! (Ps 97, 12). Psalmy podkreślają, że imię Pana wysławiają ci, którzy je miłują (por. Ps 5, 12). Dla takich ludzi nie do pomyślenia byłoby jakiekolwiek naruszenie czci należnej imieniu Boga. Tym jednak, którym brak miłości względem Boga, Biblia słowami drugiego przykazania Dekalogu zabrania nadużywania świętego imienia: Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy (Wj 20, 7).
„Dziś, o bracia, Chrystus, Król nasz, do swoich towarzyszy broni z ewangelicznego przemawia trybunału, wypowiada wojnę wrogom, obiecuje nagrodę tym, co będą walczyli, objawia boju przyczyny, wykrywa podstępy i usiłowania nieprzyjaciół, gdzie, kiedy i jak walczyć należy – w pełnym tryumfu programie zapowiada”. W takich słowach św. Piotr Chryzolog zwrócił się do wiernych w kazaniu wygłoszonym z okazji rozpoczynającego się postu. W obrazowym języku ukazał adresatom pole duchowej walki, na którym powinni stanąć w okresie pokuty, by pod wodzą swego Króla, Jezusa Chrystusa, zmagać się ze swymi słabościami i zwyciężyć diabła.