Cała mądrość pochodzi od Pana (Syr 1, 1)
„Bóg sprzeciwia się pysznym, pokornym zaś daje łaskę” (Jk 4, 6). Słowo Boże wielokrotnie podkreśla rolę pokory w drodze do chrześcijańskiej doskonałości, zaś Pan Jezus zachęca swych słuchaczy, by uczyli się od Niego cichości i pokory serca (por. Mt 11, 29). Nasuwa się tu pytanie, jak należy rozumieć pokorę. Odpowiedź na to pytanie zaproponował średniowieczny mistrz teologii, św. Bernard z Clairvaux (1090-1153), opat cysterski, wybitny teolog i Doktor Kościoła.
Każdy człowiek, mniej lub bardziej świadomie, bierze udział w duchowej walce, której stawką jest życie wieczne. Pismo Święte i Tradycja Kościoła porusza ten temat wielokrotnie. Pisał o tym także jeden z najwybitniejszych papieży w dziejach, św. Leon Wielki (ok. 400-461). Jego „Mowy” zwierają wiele praktycznych wskazówek, którymi każdy żołnierz Jezusa Chrystusa powinien się kierować w trudach i przeciwnościach ponoszonych na rzecz Królestwa Bożego.
Współczesne badania dotyczące sytuacji polskich rodzin wyraźnie pokazują, że w wychowanie dzieci zaangażowane są przede wszystkim matki. Poziom zaangażowania ojców w wychowanie dzieci w polskich realiach ukazany został w książce Blaski i cienie współczesnej rodziny polskiej (J. Śledzianowski, S. Bębas; Jedność, Kielce 2013). Ojcowie wyprzedzają matki tylko w takich kategoriach, jak przemoc, alkoholizm, odrzucenie i tym podobne. Na podstawie rozmów, które jako katecheta i doradca życia rodzinnego prowadzę z młodymi ludźmi, mogę oświadczyć, że wszyscy dostrzegają konieczność poprawy tego stanu rzeczy. Pojawia się tylko pytanie, jak tego dokonać. Kilka zamieszczonych poniżej praktycznych propozycji powinno w tym pomóc. Przede wszystkim jednak pragnę zwrócić uwagę na potrzebę odbudowania godności ojcostwa w oczach samych mężczyzn, czemu w perspektywie wiary powinna służyć refleksja nad królewską misją mężczyzny.
Kilka dobrych lat temu zszedłem do piwnicy, żeby odnieść słoiki po dżemach. Zauważyłem wyważone drzwi i puste miejsce w kącie, gdzie jesienią zostawiłem komplet felg aluminiowych z letnimi oponami. Wezwałem policję, ale dowiedziałem się, że szanse na znalezienie skradzionych kół są bardzo małe. Skończyło się na tym, że wiosną zmuszony byłem odwiedzić sklep z oponami. Każdy, kto w wyniku podobnego doświadczenia ma w pamięci poczucie krzywdy, świetnie rozumie konieczność przestrzegania siódmego przykazania. Stoi ono na straży jednego z praw naturalnych – prawa własności – chroniąc ludzi przed utratą posiadanych dóbr.
Człowiek od wieków stosuje rozmaite znaki, by wobec innych wyrazić swą tożsamość. Na przykład dzięki odpowiedniemu ubiorowi każdy z łatwością zdoła odróżnić żołnierza od lekarza lub księdza od astronauty. Barwy i symbole narodowe pozwalają nam wskazać sportowców z poszczególnych reprezentacji. Po czym więc można poznać synów Królestwa Chrystusowego? Czy chodzi tu o jakiś strój lub emblemat? Oczywiście znaki zewnętrzne typowe dla wyznawców różnych religii pomagają odróżnić muzułmanina od hinduisty czy buddystę od żyda. Gdy jednak chodzi o synów Królestwa, czyli prawdziwych wyznawców Chrystusa, to sprawa wymaga czegoś więcej, niż tylko zewnętrznych symboli.
Podczas narodowej proklamacji Jubileuszowego Aktu Przyjęcia Jezusa Chrystusa za Króla i Pana w listopadzie 2016 roku przyrzekaliśmy troszczyć się o świętość naszych rodzin i chrześcijańskie wychowanie dzieci. Właśnie z takiej perspektywy warto spojrzeć na zawarty w Bożym prawie zakaz cudzołóstwa, ponieważ celem VI przykazania jest ochrona jedności małżeńskiej jako trwałego fundamentu rodziny, w której dzieci będą mogły znaleźć solidne oparcie w gwałtownie zmieniającym się świecie i nauczyć się wierności.
Praca zajmuje w życiu człowieka bardzo ważne miejsce. Zazwyczaj poświęcamy jej większość danego nam czasu. Nie powinno więc nikogo dziwić, że również Pismo Święte podejmuje ten temat. Możemy przeczytać o niej już w początkowych rozdziałach Księgi Rodzaju, gdzie sam Stwórca ukazany został jako osoba pracująca, potrzebująca wypoczynku po całotygodniowym trudzie. Również człowiek, stworzony na Boży obraz i podobieństwo, powołany został do pracy. Znaczenie tego powołania w bardzo wzniosły sposób określił jeden z biblijnych mędrców – Syracydes, gdy ludzi wykonujących pracę fizyczną uznał za podtrzymujących odwieczne stworzenie (por. Syr 38, 34). Trudno o piękniej sformułowaną pochwałę pracy. Warto o niej pamiętać, zwłaszcza gdy jej sens przesłaniają krople potu spływające z czoła.
W znanym nam wszystkim przekładzie Dekalogu jako piąte przykazanie widnieje zakaz zabijania. A jednak w tej samej księdze, która zawiera Dekalog, w Księdze Wyjścia, znaleźć możemy cały szereg wykroczeń, za które w majestacie prawa należy karać śmiercią. Znajdziemy tam również opis zabicia na polecenie Mojżesza około trzech tysięcy czcicieli złotego cielca, opis zażartej bitwy z Amalekitami i nakaz składania krwawych ofiar ze zwierząt. Z czego zatem wynika aż tak rażąca rozbieżność? Odpowiedź na to niepokojące pytanie jest banalnie prosta. Problem nie leży w treści księgi, tylko w jej przekładzie.
W mauzoleum Galli Placydii w Ravennie znajduje się mozaika z V w. przedstawiająca Pana Jezusa Dobrego Pasterza. Jego postać została ukazana w pozycji siedzącej na kamieniu pośród skał porośniętych bujną roślinnością. Wokół Pasterza znajduje się sześć białych owiec. Jedną z nich Pasterz dotyka wyciągniętą prawą dłonią, w lewej zaś trzyma laskę pasterską w kształcie krzyża. Odziany jest w królewską tunikę koloru złotego według wzoru z epoki bizantyjskiej, a Jego głowę zdobi złota aureola. Oczy Pasterza zwrócone są w dal, jakby sprawdzał, czy Jego owcom nie grozi jakieś niebezpieczeństwo.
W Okresie Wielkanocnym zatrzymujemy się przy pustym grobie zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa, gdyż to właśnie tutaj znajdują się fundamenty naszej wiary. Św. Paweł napisał, że jeżeli Chrystus nie zmartwychwstał, daremne jest nasze nauczanie, próżna jest także wasza wiara (1 Kor 15, 14). Można więc śmiało stwierdzić, że zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa jest tym jedynym faktem, na którym opiera się chrześcijaństwo.